Qlobal ərzaq qiymətləri 2025-ci ilin ilk ayında ucuzlaşmağa başladı
Qlobal ərzaq qiymətləri 2025-ci ilin ilk ayında ucuzlaşıb. FAO-nun Ərzaq Qiymətləri İndeksi yanvar ayında aylıq bazda 1,6 faiz azalsa da, illik bazda 6,2 faiz artıb.
Şəkər, bitki yağları və ətin qiymət indekslərinin aşağı düşməsi süd məhsulları və dənli bitkilərin qiymət indekslərindəki artımları əvəzləyib.
FAO Taxıl Qiyməti İndeksi yanvar ayında aylıq bazda düz 0,3 faiz artsa da, illik bazda 6,9 faiz azalıb. Yanvar ayında buğdanın ixrac qiymətləri çox cüzi azalma göstərsə də, ümumilikdə sabit qalıb. Zəif idxal tələbi qiymətlərə təzyiq göstərib, Rusiya Federasiyasında təklif sıxlığı və Avropa İttifaqı, Rusiya Federasiyası və ABŞ-ın bəzi bölgələrində qeyri-müəyyən qış məhsulu şərtləri qiymətlərə təsir edib. Yanvar ayında dünya qarğıdalı qiymətləri iki il ərzində ilk dəfə olaraq bir il əvvəlki səviyyələri üstələyib. Digər iri taxıllar arasında sorqo və arpanın dünya qiymətləri artıb. Bununla yanaşı, FAO-nun Bütün Düyü Qiymətləri İndeksi yanvarda 4,7 faiz azalıb, çünki geniş ixrac olunan tədarüklər və ixracatçılar arasında rəqabət qiymətlərə aşağı təzyiq göstərməyə davam edib.
FAO Bitki Yağı Qiymətləri İndeksi yanvar ayında aylıq 5,6 faiz azalsa da, illik müqayisədə 24,9 faiz artıb. Azalma, əsasən, dünya palma və kolza yağının qiymətlərinin azalması ilə əlaqədar olub, soya və günəbaxan yağının kotirovkaları isə sabit qalıb. Ardıcıl yeddi ay yüksəldikdən sonra, beynəlxalq palma yağının qiymətləri, əsasən tələbin azalması səbəbindən çoxillik yüksək səviyyələrdən azaldı. Bunun əksinə olaraq, soya və günəbaxan yağı kotirovkaları sabit qalıb. Cənubi Amerikanın soya fasulyəsi istehsal edən ölkələrində əlverişsiz hava şəraiti ilə bağlı narahatlıqlar və güclü qlobal idxal tələbi qiymətləri qismən dəstəklədi.
FAO-nun Ət Qiyməti İndeksi yanvarda aylıq 1,4 faiz azalsa da, illik müqayisədə 8,1 faiz artıb. Xırdabuynuzlu mal-qara, donuz və quş ətinin beynəlxalq qiymətlərindəki eniş mal-qaranın əti kotirovkalarının artımını üstələyib ki, bu da azalmada təsirli olub. İl sonu bayramlarından sonra tələbat azaldığından xırdabuynuzlu mal-qaranın ətinin qiyməti yumşalıb. Eyni zamanda, quş ətinin qiymətləri yumşaldı ki, bu da geniş tədarükü əks etdirir, xüsusən də rəqabətli yem qiymətlərinin istehsalı dəstəklədiyi Braziliyada. Əksinə, dünyada mal-qara ətinin qiyməti əsas bazarlardan güclü idxal tələbinin davam etməsi fonunda bahalaşıb.
FAO süd məhsulları qiymət indeksi yanvar ayında aylıq bazda yüzdə 2,4 artarkən, illik artım isə 20,4 faiz olub. Beynəlxalq pendir kotirovkaları ən sürətlə böyüyən əmtəə olub və aylıq 7,6 faiz artıb, bu, yavaş-yavaş bərpa olunan istehsal və əsas istehsalçı ölkələrdə güclü yerli pərakəndə satışlar səbəbindən artan qlobal idxal tələbini əks etdirir. Bunun əksinə olaraq, Avropa və Okeaniyadakı qida emalçılarının artan tələbinə baxmayaraq, beynəlxalq kərə yağının qiymətləri düşməyə davam etdi. Avropada istehsalın bərpası, daxili və idxal tələbinin zəifləməsi nəticəsində həm yağlı, həm də yağsız süd tozlarının beynəlxalq qiymətləri də aşağı düşüb.
FAO Şəkər Qiyməti İndeksi də yanvar ayında aylıq 6,8 faiz, illik bazda isə 18,5 faiz azalaraq 2022-ci ilin oktyabrından bəri ən aşağı səviyyəyə çatıb. Yanvar ayındaki azalma, son aylarda Braziliyada ümumilikdə əlverişli hava şəraitinin 2025-ci ilin aprelindən yığılacaq şəkər qamışı məhsuluna fayda verməsindən sonra davam edən 2024/25 mövsümü üçün qlobal tədarük gözləntilərinin yaxşılaşması ilə əlaqədardır. Bundan əlavə, Hindistan hökumətinin 2023-cü ilin oktyabr ayından məhdudlaşdırılmış şəkər ixracını bərpa etmək qərarı dünya şəkər qiymətlərinə daha da aşağı təzyiq göstərib.
