Hansı banklar büdcəyə vergi ödəməyiblər: CƏDVƏL+SƏBƏBLƏRİ

Məlum olduğu kimi, "Atabank" son rüb üzrə maliyyə hesabatını açıqlamayıb. Buna görə də 29 bankın mənfəətdən dövlət büdcəsinə ödədiyi verginin həcmini araşdırdıq və məlum oldu ki, 14 bank vergi ödəməyib. Hansı banklar büdcəyə vergi ödəməyib və niyə ödəmir və bu hansı hallarda ola bilər? Bu suallara cavab tapmağa çalışacağıq.  

ENA.az olaraq, bankların vergidən əvvəlki mənfəətlərini və ödənilən verginin həcmini cədvəl formasına saldıq. Cədvəldən görünür ki, "Access Bank", "AGBank", "Amrah Bank", "Bank BTB", "Bank Respublika", "Bank VTB Azərbaycan", "Günay Bank", "Muğan Bank", "NBC Bank", Pakistan Milli Bankının Bakı filialı, "Rabitəbank", "Turan Bank", "Unibank" və "Yelo Bank" mənfəət vergisi ödəməyiblər. 

Bəs niyə vergi öhdəliyi icra edilməyib? Bank yalnız bir halda mənfəət vergisi ödəməyə bilər ki, o zərərdə olsun. Bank hesabat dövrünü zərərlə bağlamayıbsa, mütləq vergi ödəməlidir.

Cədvəldən göründüyü kimi, 2019-cu ildə 5 bank ili zərərlə bağlayıb, bunların sırasına aiddir: Pakistan Milli Bankı, Bank Melli İran,  Access Bank, AGBank, Muğan Bank. 

Daha əvvəllər bir istisna da var dı ki, bank əldə etdiyi mənfəəti kapitala yönəldirdisə bu zaman həmin hissə mənfəət vergisindən azad idi. Amma bu azadolma yalnız 2009-2012-ci illəri əhatə edib, yəni hazırda hüquqi qüvvəsi yoxdur.

Deməli, yerdə qalan 9 bank isə mənfəət açıqladığından mütləq büdcəyə vergi ödəməlidir. 

Bəs "0 vergi" nəyi göstərir və niyə ödənilməyib? 

İlk növbədə qeyd edək ki, bankın "Mənfəət-zərər" hesabatında ödənilən mənfəət vergisinin "0" göstərilməsi həmin bankın vergi ödəməyəcəyi anlamına gəlmir.

1. Ola bilər ki, bankın əvvəlki illərdə əlavə ödəmələri olub və bu halda əvəzləşdirmə olacaq. Yəni, bankın təxirə salınmış vergi aktivi varsa, deməli əvvəlki illərdə ödəmələri çox olub və bu zaman əvəzləşdirmə baş verəcək. 

2. Bəzən banklar vergini hesablasa da hələki ödəmir. Bank gözləyir ki, kənar audit illik hesabatı təsdiqləsin və nəticələr üzrə ödəməni həyata keçirsin.

3. Bundan başqa, banklar vergilərə əvvəlcədən avans şəklində ödəmə edir, ancaq bu ödəmələr mənfəət vergisi adı altında öz əksini tapmır, digər aktivlərdə oturur. Yəni, mənfətdən ödənilən verginin "0" görünməsi bankın vergi ödəməyəcəyini göstərmir.   

Yəni, banklardan 9-u - "Bank BTB", "Bank Respublika", "Bank VTB Azərbaycan", "Günay Bank", "NBC Bank", "Rabitəbank", "Turan Bank", "Unibank" və "Yelo Bank" 2019-cu ili mənfəətlə başa vurduğundan onlar vergi öhdəliyini icra edəcəklər. Bunun üçün bankların 2020-ci ilin birinci rübünün sonuna qədər vaxtları var.