A-dan Z-yə terminlər (103)
A   B   C   Ç   D   E   Ə   F   G   Ğ   H   X   I   J   K   Q   L   M   N   O   Ö   P   R   S   T   U   Ü   V   Y   Z   Filtri ləğv et

Sığorta sinifi

Sözün izahı

 

Sığorta fəaliyyətinin ayrı-ayrı sığorta növləri üzrə aparılmasının dövlət tənzimlənməsinin səmərəli həyata keçirilməsi üçün konkret predmetlərə aid ümumi xarakterli risklərin birləşdirilməsindən əmələ gələn sığorta təminatı qrupu.

Əlavə izahat:

Sığortanın siniflər üzrə təsnifləşdirilməsi sırf dövlət tənzimlənməsi məqsədləri üçündür. Belə ki, məsələn, qanunvericilik müvafiq siniflər üzrə sığorta sahələrini müəyyən edir. Yəni tənzimləyici orqan bir şirkətə həyat sığortası üzrə fəaliyyətə lisenziya verirsə, qanunvericiliklə qeyri-həyat sığortasına aid olan sığorta sinifləri üzrə xidmətlər təklif etmək həmin şirkətə qadağandır. O, məhz həyat sığortasına aid edilən həyatın ölüm halından sığortası, annuitet sığortası və s. üzrə sığorta növləri əsasında fəaliyyət göstərə bilər. Bundan başqa, sığortanın siniflərə bölünməsi kortəbii şəkildə deyil, müəyyən predmetlər qrupuna dair ümumi xarakterli risklərin ümumiləşdirilməsi və bu ümumiləşdirilmə əsasında verilməsi mümkün olan sığorta təminatlarının təyin edilməsi ilə həyata keçirilir. Yəni, məsələn, tibbi sığorta sinfində predmetlər qrupu kimi avtomobilləri, evləri, pulları, heyvanları deyil, məhz insanları götürə bilərik. Bundan başqa, götürdüyümüz predmetlər qrupuna (insanlara) dair ümumiləşdirilən risklərə oğurluğu, işin dayanmasını, bazar qiymətinin düşməsini və s. deyil, məhz insan sağlamlığının pozulmasına səbəb olan xəstəlik və xəsarət hallarını aid edə bilərik.

Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə istinad

«Sığorta fəaliyyəti haqqında» Azərbaycan Respublikasının 2007-ci il 25 dekabr tarixli Qanunu, maddə 14:

14.2. Həyat sığortası sığorta obyektinə görə şəxsi sığortaya aid olan aşağıdakı sığorta siniflərini özündə birləşdirir:

14.2.1. … həyatın ölüm halından sığortası;

14.2.2. … həyatın yaşam sığortası;

14.2.3. …annuitet sığortası;

14.2.4. … əmək qabiliyyətinin sığortası;

14.2.5.  ... sağalmaz xəstəliklərdən sığorta.

14.3. Qeyri-həyat sığortası (ümumi sığorta) özündə aşağıdakı sığorta siniflərini birləşdirir:

14.3.1. sığorta obyektinə görə şəxsi sığortaya aid olan siniflər:

14.3.1.1. … fərdi qəza və xəstəlik sığortası;

14.3.1.2. … tibbi sığorta;

14.3.1.3. bu Qanunun 14.3.1.1-ci və 14.3.1.2-ci maddələrində göstərilməyən, sığorta obyektinə görə şəxsi sığortaya aid olan digər siniflər.

14.3.2.  Sığorta obyektinə görə əmlak sığortasına aid olan əmlakın sığortası üzrə aşağıdakı siniflər:

14.3.2.1.  … əmlakın yanğından və digər risklərdən sığortası;

14.3.2.2.  … avtonəqliyyat vasitələrinin sığortası;

14.3.2.3.  … dəmiryol nəqliyyatı vasitələrinin sığortası;

14.3.2.4.  … hava nəqliyyatı vasitələrinin sığortası;

14.3.2.5.  … su nəqliyyatı vasitələrinin sığortası;

14.3.2.6.  … yüklərin (nəqliyyat) sığortası;

14.3.2.7. bu Qanunun 14.3.2.1-14.3.2.6-cı maddələrində göstərilməyən, sığorta obyektinə görə əmlak sığortasına aid olan əmlakın sığortası ilə bağlı digər siniflər.

14.3.3. Sığorta obyektinə görə əmlak sığortasına aid olan mülki məsuliyyətin sığortası üzrə aşağıdakı siniflər:

14.3.3.1. …avtonəqliyyat vasitələri sahiblərinin mülki məsuliyyətinin sığortası;

14.3.3.2. …dəmiryol nəqliyyatı vasitələri sahiblərinin mülki məsuliyyətinin sığortası;

14.3.3.3. …hava nəqliyyatı vasitələri sahiblərinin mülki məsuliyyətinin sığortası;

14.3.3.4. …su nəqliyyatı vasitələri sahiblərinin mülki məsuliyyətinin sığortası;

14.3.3.5. … yük daşıyanın mülki məsuliyyətinin sığortası;

14.3.3.6. ... mülki-hüquqi müqavilə üzrə mülki məsuliyyətin sığortası;

14.3.3.7.  …peşə məsuliyyətinin sığortası;

14.3.3.8.  …işəgötürənin məsuliyyət sığortası;

14.3.3.9.  ... ümumi mülki məsuliyyətin sığortası.

14.3.4. Sığorta obyektinə görə əmlak sığortasına aid olan kredit sığortası üzrə aşağıdakı siniflər:

14.3.4.1. ... kreditlərin sığortası;

14.3.4.2.  … ipoteka sığortası;

14.3.4.3. bu Qanunun 14.3.4.1-14.3.4.2-ci maddələrində göstərilməyən, sığorta obyektinə görə əmlak sığortasına aid olan kreditlərin sığortası üzrə digər siniflər.

14.3.5. Sığorta obyektinə görə əmlak sığortasına aid olan qarışıq maliyyə risklərinin sığortası üzrə aşağıdakı siniflər:

14.3.5.1. …bazar dəyərinin düşməsi riskindən sığorta;

… işin dayanması ilə bağlı risklərdən sığorta.

Beynəlxalq təcrübədən nümunə

Latviya Respublikasının 1998-ci il 30 iyun tarixli “Sığorta müqaviləsi haqqında” Qanunu

Maddə 51. Şəxsi sığortanın sinifləri

(1) Həyat sığortası, qəza sığortası və sağlamlıq sığortası şəxsi sığortaya aiddir.

Malayziya Federasiyasının Təkaful Aktı - 1984-cü il, I hissə, 3-cü maddə, (1)-ci bənd:

(a) Təkaful əməliyyatları iki sinifə bölünür:

  • ailə əməkdaşlığı əməliyyatları…
  • (birinciyə daxil olmayan) ümumi əməliyyatlar.

İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf Təşkilatının Sığorta Komitəsi Katibliyi: “İnkişaf etməkdə olan ölkələrdə Sığorta və Özəl Pensiya üzrə İcmal”, 1-ci Kitab (1999), səh. 7:

İcazə, hər bir sığorta sinfi (eng.– class of insurance)üzrə alınmalıdır, istər sinif üçün olsun, istərsə də onun tərkibinə daxil olan müəyyən risk üçün. İcazə həmçinin bir neçə sinfi əhatə edən risklər qrupuna görə də verilə bilər. Məsələn, avtonəqliyyat vasitələrinin sığortasının aparılmasına verilən icazə fərdi qəza sığortası sinfinə aid olan “sərnişinlərə dəyən xəsarət” riskini də əhatə edir. Öz növbəsində bu sinif (fərdi qəza sığortası) də “yerüstü avtonəqliyyat vasitələri”, “daşınan mallar” və “yerüstü avtonəqliyyat vasitələri ilə bağlı məsuliyyət” risklərini də əhatə edir.

Beynəlxalq Sığorta Nəzarətçiləri Assosiasiyasının «Sığorta Terminləri lüğəti» (2005), səh. 65:

Texniki risklər bilavasitə həyata keçirilən sığorta əməliyyatlarının nəticəsidir. Onlar sığorta sinfindən asılı olaraq fərqlənir.

Qazaxıstan Respublikasının 2000-ci il 18 dekabr tarixli “Sığorta fəaliyyəti haqqında” Qanunu, maddə 6:

1. Sığorta fəaliyyətinin dövlət tərəfindən tənzimlənməsinin və lisenziyalaşdırılmasının təşkili və həyata keçirilməsi üçün sığorta sahələrə, siniflərə və növlərə (рус.– отрасли, классы и виды) bölünür…

2. “Həyat sığortası” sahəsi sığorta könüllü sığortası üzrə aşağıdakı sinifləri özündə birləşdirir:

1) həyatın sığortası; 2) annuitet sığortası;

3. “Ümumi sığorta” sahəsi sığorta könüllü sığortası üzrə aşağıdakı sinifləri özündə birləşdirir:

1) bədbəxt hadisələrdən sığorta; 2) xəstəlikdən sığorta; 3) avtomobil nəqliyyatı sığortası; 3) dəmiryol nəqliyyatı sığortası… 7) yüklərin sığortası… 9) avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin sığortası… 14) ipoteka sığortası… 17) məhkəmə xərclərinin sığortası.