Aktivləri 1 milyardı ötən "Bank of Baku"nun kredit portfelinin vəziyyəti necədir? - HESABAT

2025-ci ilin ilk yarısında Bank of Baku ümumilikdə 83.6 milyon manat faiz gəliri əldə edib. Bu, ötən ilin müvafiq dövründəki 72.9 milyon manatla müqayisədə təxminən 14.7% artım deməkdir. ENA.az xəbər verir ki, bu artım əsasən bankın aktiv maliyyə idarəçiliyindən və kredit portfelinin genişlənməsindən formalaşıb.

Gəlirləri necə formalaşıb?

Bankın "Mənfəət-zərər" hesabatına əsasən, 79.3 milyon manat həcmində ən böyük faiz gəliri müştərilərə verilmiş kreditlərdən əldə olunub. Bu rəqəm 2024-cü ilin yanvar-iyun göstəricilərində 68 milyon manat idi və təxminən 16.7%-lik artım olduğunu göstərir. Qiymətli kağızlardan əldə edilən faiz gəlirləri isə 2025-ci ildə 2 milyon manata yaxındır. Ötən ilin eyni dövründə bu göstərici 2.36 milyon manat idi və cüzi azalma olsa da, bankın bu sahədə sabit gəlir əldə etməyə davam etdiyini göstərir.

Bankın digər faiz gəlirləri 2025-ci ilin ilk yarısında 768 min manat olub. Bu, ötən ilə nisbətən daha yüksək göstəricidir - 191%! Çünki 2024-cü ilin müvafiq dövründə bu göstərici cəmi 263 min manat idi. Bu artım, ehtimal ki, alternativ maliyyələşmə mənbələrinin və yeni məhsulların istifadəsi ilə bağlıdır.

Digər tərəfdən, bankın faiz xərcləri də artıb. 2025-ci ilin ilk yarısında bu xərclər 32.1 milyon manatdır, halbuki 2024-cü ildə bu rəqəm 27.1 milyon manat idi. Bu, təxminən 18.6%-lik artım deməkdir və əsasən müştəri depozitləri üzrə faiz ödənişlərinin artımı ilə əlaqədardır.

Əgər faiz gəlirləri ilə faiz xərcləri arasındakı fərqə (yəni xalis faiz gəliri) baxsaq, 2025-ci ilin ilk yarısında bankın təxminən 51.5 milyon manat xalis faiz gəliri olduğu görünür. Bu isə ötən ilin 45.8 milyon manat göstəricisindən daha yüksəkdir və bankın əsas fəaliyyətindən əldə olunan mənfəətin artdığını göstərir.

Aktivləri 1 milyardı ötdü!

2025-ci ilin ilk yarısında 2024-cü ilin sonu ilə müqayisədə "Bank of Baku"nun aktivlərində ümumilikdə müsbət dinamika var. Belə ki, bankın cəmi aktivləri 934.3 milyon manatdan 1 milyard 44.9 milyon manata yüksəlib, yəni bu, 12%-lik artım deməkdir.

Bankın nağd vəsaitləri 27.2% artaraq 64.7 milyon manatdan 82.3 milyon manata yüksəlib. Bu artım bankın likvidlik mövqeyinin möhkəmləndiyini və qısa müddətli öhdəlikləri qarşılama qabiliyyətinin yaxşılaşdığını göstərir.

Eyni dövrdə bankın qiymətli kağızlara investisiyaları da nəzərəçarpacaq dərəcədə artaraq 44.4 milyon manatdan 72.9 milyon manata çatıb, yəni 64.1% artım göstərib. Bu isə bankın investisiya gəlirliliyini artırmaq niyyətini və passiv vəsaitlərini daha effektiv dəyərləndirdiyini göstərir.

2025-ci ilin ilk yarısında bank, əvvəlki illə müqayisədə ilk dəfə olaraq digər banklarda 15 milyon manat depozit yerləşdirib. Bu, bankın müvəqqəti likvidlik ehtiyatlarını bölüşdürməsi və riskləri diversifikasiya etməsi kimi qiymətləndirilə bilər.

Bununla yanaşı, banklara verilmiş kreditlər üzrə qismən azalma müşahidə olunur – 67.8 milyon manatdan 65.8 milyon manata qədər. Bu, təxminən 3%-lik enmədir və bu göstəricidəki dəyişiklik ehtimal ki, ya kreditlərin geri qaytarılması, ya da banklararası borclanma strategiyasının dəyişməsi ilə izah oluna bilər.

Kredit portfeli böyüyüb, paralel gecikmiş kreditləri də artıb  

Ən önəmli göstəricilərdən biri olan müştərilərə verilmiş kreditlərdə də əhəmiyyətli artım müşahidə olunur. Belə ki, bu göstərici 760.4 milyon manatdan 817.0 milyon manata qədər artıb ki, bu da 7.44%-lik böyümə deməkdir. Bu artım bankın real sektorla aktiv işlədiyini və əsas gəlir mənbəyinin genişləndiyini göstərir.

İstehlak kreditləri 579.3 milyon manatdan 623.9 milyon manata qədər artıb (+7.7%), biznes kreditləri isə 132.7 milyon manatdan 139.7 milyon manata yüksəlib (+5.3%). Bu tendensiyalar bankın portfel strukturunda istehlak kreditlərinin hələ də dominant mövqedə olduğunu göstərir.

Beləliklə, Bank of Baku 2025-ci ilin birinci yarısında aktivlərini əhəmiyyətli dərəcədə artıraraq likvidlik, investisiya və kredit portfeli üzrə müsbət dinamika göstərib. Bununla belə, yüksək paya malik olan istehlak kreditləri və onların keyfiyyəti gələcək dövrlərdə davamlı nəzarət tələb edir.

Bankda vaxtı keçmiş kreditlər üzrə ümumi gecikmə məbləği təxminən 71.5 milyon manat səviyyəsindədir. Bu da ümumi portfelin təxminən 8.75%-nə bərabərdir. Gecikmiş kreditlərin bu səviyyədə olması bankın kredit riski baxımından müəyyən təzyiqlərlə qarşılaşdığını göstərir.

90 gündən artıq gecikmiş kreditlər isə artıq problemli kreditlər (NPL – Non-performing loans) kateqoriyasına daxil olur. Bu seqmentdə gecikmiş məbləğlər təxminən 23.9 milyon manat təşkil edir. Ən diqqətçəkən göstəricilərdən biri isə 1 ildən artıq müddətə gecikmiş kreditlər üzrə rəqəmdir – bu kateqoriyada kreditlər 9.8 milyon manat həcmindədir. Bu, bankın qeyri-aktiv və ya bərpası çətin olan kreditlərinin səviyyəsini göstərir.

Biznes kreditlərində də gecikmələr müşahidə olunub, lakin ümumi məbləğlər istehlak kreditləri ilə müqayisədə daha aşağıdır. 1 ildən artıq gecikmiş biznes kreditləri 4.2 milyon manat təşkil edir. Bu göstərici də diqqət tələb edir, çünki hüquqi şəxslərlə iş zamanı gecikmələrin hüquqi və maliyyə təsirləri daha mürəkkəb ola bilər.

Mənfəətini tam bölüşdürmür

2025-ci ilin ilk yarısında Bank of Baku-nun cəmi kapitalı 158.4 milyon manat təşkil edib. Bu göstərici 2024-cü ilin sonu ilə müqayisədə 2.7 milyon manat və ya təxminən 1.7% artım deməkdir (155.7 milyon manatdan 158.4 milyon manata).

Səhmdar kapitalı dəyişməz olaraq qalıb – həm 2024-cü ilin sonunda, həm də 2025-ci ilin ortasında 52.87 milyon manat səviyyəsində saxlanılıb. Bu isə bankın əsas kapitalla bağlı yeni səhm buraxmadığını və ya geri almadığını göstərir.

Əsas artım bölüşdürülməmiş mənfəətdə müşahidə olunub. Bu göstərici 2024-cü ilin sonunda 92.6 milyon manat olduğu halda, 2025-ci ilin ortasında 94.76 milyon manata yüksəlib. Bu da bankın fəaliyyətindən əldə etdiyi mənfəəti kapitalda saxladığını və dividend olaraq tam bölüşdürmədiyini göstərir.

Ümumi ehtiyatlar 10.2 milyon manatdan 10.75 milyon manata qədər artıb. Ehtiyatların tərkibində ən böyük pay kreditlər, lizinqlər və digər tələblər üzrə mümkün zərərlərin ödənilməsi üçün yaradılmış ehtiyatlara aiddir – bu göstərici 6.42 milyon manatdan 6.99 milyon manata qədər artmışdır. Bu isə bankın kredit portfelində risklərin artmasını nəzərə alaraq əlavə ehtiyat ayırdığını göstərir.

Bankın məcmu kapitalı 152,5 milyon manatdır və adekvatlıq əmsalı minimal 10%-ə qarşı 14.24% təşkil edir.

Nəticə etibarilə demək olar ki, “Bank of Baku”nun kapitalı sabit və müsbət tendensiya ilə inkişaf edir. Əsas artım bölüşdürülməmiş mənfəət və kredit riski üzrə ehtiyatlar hesabına təmin olunub. Bank yeni səhmlər buraxmadan və xarici kapital cəlb etmədən daxili resurslar hesabına öz maliyyə dayanıqlığını artırmağa davam edir. Kredit portfelində risklərin artırılması ehtiyatların artımına səbəb olub və bu, ehtiyatlı yanaşma kimi müsbət qiymətləndirilə bilər.