Bank sektorunda son vəziyyət necədir? - YENİ RƏQƏMLƏR

Mərkəzi Bank "Statistik Bülleten - Aprel 2025"i dərc edib.

ENA.az xəbər verir ki, Bülletendə bildirilir. 

Bank sektoru

30 aprel 2025-ci il tarixinə fəaliyyət göstərən 22 bankın filiallarının sayı 494, şöbələrinin sayı 87, ATM-lərin sayı 3 min 311 olmuşdur. Hesabat ayında bank sektorunda çalışanların sayı 0.7% və ya 184 nəfər artaraq 25 min 939 nəfər təşkil etmişdir. 

Fəaliyyətdə olan bankların cəmi aktivləri 54 milyard 607.1 milyon manat, cəmi öhdəlikləri 47 milyard 625.5 milyon manat, balans kapitalı 6 milyard 981.6 milyon manat olmuşdur.

Hesabat ayında bankların kredit portfeli 0.8% və ya 219.4 milyon manat artaraq 28 milyard 96.5 milyon manat olmuşdur.

Kredit portfelinin strukturu:

ı) biznes kreditləri – 53.2% (14 milyard 952.7 milyon manat);

ıı) istehlak kreditləri – 31.1% (8 milyard 747.6 milyon manat) 

ııı) ipoteka kreditləri – 15.7% (4 milyard 396.2 milyon manat). 

Cəmi kredit portfelində (BOKT-lər və kredit ittifaqları daxil olmaqla) vaxtı keçmiş kreditlərin payı əvvəlki ilin müvafiq dövrünə nəzərən 0.1 faiz bəndi azalaraq 1.7% təşkil etmişdir. 

Bankların öhdəliklərinin strukturunda ənənəvi olaraq depozit portfeli üstünlük təşkil edir – cəmi öhdəliklərin 77.2%-i və ya 36 milyard 747.5 milyon manat. Depozit portfelinin 60.4%-i (22 milyard 199.6 milyon manat) hüquqi şəxslərin, 39.6%-i (14 milyard 547.9 milyon manat) fiziki şəxslərin depozitlərindən (fərdi sahibkarlıqla məşğul olan fiziki şəxslərin depozitləri istisna olmaqla) ibarətdir. 

Fiziki şəxslərin əmanətlərinin 66.3%-i (9 milyard 645.1 milyon manat) milli valyutada, 33.7%-i (4 milyard 902.8 milyon manat) xarici valyutadadır. Fiziki şəxslərin əmanət portfelinin 62.8%-i (9 milyard 135.7 milyon manat) müddətli əmanətlərdən ibarətdir. Fiziki şəxslərin müddətli əmanətləri aprel ayında 1.4% və ya 126.4 milyon manat artmışdır. 2025-ci ilin aprel ayında bank sektoru üzrə unikal müddətli əmanətçi sayı 2.3% (3 min 599 yeni əmanətçi), ilin əvvəlindən isə 7.5% (11 min 337 nəfər) artmışdır. 

Hüquqi şəxslərin tələbli depozitləri 16 milyard 832.2 milyon manat olmaqla, hüquqi şəxslərin cəmi depozit portfelinin 75.8%-ni təşkil etmişdir.

2025-ci ilin yanvar - aprel aylarında banklar 339.8 milyon manat xalis mənfəət, 564.4 milyon manat məbləğində əməliyyat mənfəəti əldə etmişlər. Cari ilin 4 ayında banklar tərəfindən ümumilikdə 90.1 milyon manat məbləğində mənfəət vergisi ödənilmişdir.

Monetar sektor 

Cari ilin aprel ayında manatla geniş mənada pul kütləsi (M2) keçən ilin müvafiq dövrünə nəzərən 3.4% artaraq 35 milyard 438.8 milyon manat təşkil etmişdir. 

Bank sektorunun xarici öhdəlikləri ilin əvvəlinə nəzərən 215.8 milyon manat azalaraq 2 milyard 369.7 milyon manat təşkil etmişdir. Xarici öhdəliklərdəki qeyd olunan dəyişiklik əsasən qeyi-rezident hüquqi şəxslərin qısamüddətli depozitlərinin həcmindəki azalma ilə əlaqədardır.

Ödənişlər sektoru 

Banklar və “Azərpoçt” MMC sistemləri üzrə aprel ayının sonunda dövriyyədə olan ödəniş kartlarının sayı ötən aya nəzərən 215 min ədəd artaraq 20 milyon 675 min ədəd təşkil etmişdir. Keçən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə bu göstərici 17% artmışdır. Ödəniş kartlarında debet kartlarının sayı 19,5% artmış, kredit kartlarının sayı isə 0,1% azalmışdır.

Ödəniş kartlarının artması nağdsız ödənişlərin həcminə müsbət təsir göstərmişdir. Belə ki, ay ərzində ölkədaxili nağdsız əməliyyatların həcmi keçən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 1.5 dəfə artmışdır. 2025-ci ilin aprel ayı ərzində kartlar vasitəsilə həyata keçirilən ölkədaxili nağdsız ödənişlərin həcmi 9 milyard301 milyon manat təşkil etmişdir. Həyata keçirilən nağdsız ödənişlərin 8 milyard  71 milyon manatı elektron ticarətin payına düşür. Qalan məbləğin 1 milyard 224 milyon manatı POS-terminallar, 4.5 milyon manatı isə özünə xidmət terminalları vasitəsilə gerçəkləşdirilmişdir. İlin əvvəlindən ödəniş kartları ilə nağdsız ölkədaxili əməliyyatların həcmi ölkədaxili kart əməliyyatlarının 67.1%-ni təşkil etmişdir. 

Banklar və “Azərpoçt” MMC ödəniş xidməti şəbəkələri üzrə dinamik artım müşahidə olunur. Belə ki, keçən ilin aprel ayının sonu ilə müqayisədə bankomatların sayı 7%, POS-terminalların sayı 39.5% artmışdır.