ABŞ beynəlxalq reytinq "zirvəsi"ndən düşdü. İnvestorlar dollardan uzaqlaşmağa meyllidirlər
Moody's ABŞ-ın uzunmüddətli kredit reytinqini "Aaa"dan "Aa1"ə endirib və proqnozunu "mənfi"dən "stabil"ə dəyişib.
Kredit reytinq agentliyi öz bəyanatında qeyd edib ki, reytinqin aşağı salınması ABŞ-da dövlət borcunun və faiz ödənişlərinin 10 ildən artıqdır oxşar reytinqə malik ölkələrlə müqayisədə xeyli yüksək səviyyələrə yüksəldiyini əks etdirir.
ABŞ administrasiyaları və Konqresin illik böyük maliyyə kəsiri və faiz xərclərinin artması tendensiyasını geri qaytarmaq üçün tədbirlər haqqında razılığa gələ bilməyən bəyanatda, "Müzakirə olunan hazırkı fiskal təkliflərin məcburi xərclərdə və kəsirlərdə uzunmüddətli əhəmiyyətli azalmalar təmin edəcəyinə inanmırıq" deyilir.
Bəyanatda göstərilir ki, dövlət gəlirlərinin geniş şəkildə sabit qalacağı və kəsirlərin növbəti on il ərzində artmağa davam edəcəyi gözlənilir.
Vergi və xərclərdə heç bir düzəliş edilməzsə, 2024-cü ildə ABŞ-da ümumi xərclərin təxminən 73 faizini təşkil edən icbari xərclərin faiz xərcləri də daxil olmaqla 2035-ci ilə qədər təxminən 78 faizə yüksəlməsinin proqnozlaşdırıldığı, vergi endirimlərinin uzadılması halında isə defisitin növbəti illərdə təxminən 100 trilyon dollar artacağı bildirilib.
ABŞ-ın federal büdcəsinin illik kəsiri təxminən 2 trilyon dollardır. Bu, ÜDM-in 6 faizindən çoxuna bərabərdir. Oktyabrın 1-də başlayan maliyyə ili üçün büdcə kəsiri artıq 1,05 trilyon dollar təşkil edir ki, bu da əvvəlki illə müqayisədə 13 faiz çoxdur.
İnvestorlar dollardan uzaqlaşmağa meyllidirlər
Moody's ABŞ-ın uzunmüddətli kredit reytinqini "Aaa"dan "Aa1"ə endirib, bu da ölkənin hər üç əsas kredit reytinq agentliyinin ən yüksək reytinqini itirməsi deməkdir.
Dünyanın ən böyük iqtisadiyyatı indi Avstriya və Finlandiya kimi kiçik iqtisadiyyatlarla bərabər kredit reytinqinə malikdir.
ABŞ üçün ilk kredit reytinqi itkisi 2011-ci ildə S&P Global Ratings-in reytinqinin aşağı salınması ilə baş verdi və bazarlar bu qərara sərt reaksiya verdi. S&P 500 qısa müddətdə dəyərinin 16 faizini itirdi.
Fitch Ratings eyni şəkildə 2023-cü il üçün ölkənin kredit reytinqini aşağı saldıqdan sonra ABŞ-ın 10 illik istiqrazlarının gəlirliliyi 3 ayda 4,1 faizdən 5 faizə yüksəldi.
Daha aşağı kredit reytinqinin ABŞ üçün istiqraz bazarında daha pis şərtlərə səbəb ola biləcəyi ifadə edilir. Mütəxəssislər Moody's-in reytinqi aşağı salınmasının istiqraz gəlirlərinin də artmasına səbəb ola biləcəyini və bunun da borclanma xərclərini artıraraq iqtisadi artımı boğacağını bildirirlər. ABŞ prezidenti Donald Trampın Çin və dünyanın qalan hissəsi ilə başlatdığı artan milli borc və tarif gərginliyindən sonra investorlar daha ehtiyatlı olub və ABŞ borcları üzrə yüksək gəlirlilik tələb edirlər.
ABŞ Xəzinədarlıq istiqrazları bazarı artıq daha yüksək borc gözləntiləri və davamlı olaraq yüksək inflyasiya ilə bağlı artan gəlirlərin təzyiqi altında idi.
Artan istiqraz gəlirləri istiqraz bazarına güvənən şirkətlər və istehlakçılar üçün borclanma xərclərinə təsir edə bilər ki, bunun da fond bazarından asılı olan iqtisadiyyata mənfi təsir göstərməsi gözlənilir.
ABŞ-ın 10 illik xəzinədarlığının gəlirliliyi hazırda 4,5 faiz təşkil edir ki, bu da 2008-ci il qlobal maliyyə böhranından bəri ən yüksək səviyyədir. ABŞ-ın 10 illik istiqrazının 5 faizlik gəlirliyi bazarlarda kritik hədd hesab olunur.
