Dünya Bankından ərzaq və neft qiymətləri proqnozu
Dünya Bankı neft bolluğu səbəbindən qlobal ərzaq və əmtəə qiymətlərinin 2025-ci ildə son beş ildə ən aşağı səviyyəyə düşəcəyini bildirib.
Bank Əmtəə Bazarlarına Baxış Hesabatının oktyabr 2024-cü il buraxılışını dərc edib.
Əmtəə qiymətlərinin enməsinə neft başçılıq edir
Hesabatda əmtəə qiymətlərinin bu il 3,4 faiz azaldıqdan sonra 2025-ci ildə 5,1 faiz, 2026-cı ildə isə 1,7 faiz azalacağı göstərilir, bu da qiymətlərin 2020-ci ildən bəri ən aşağı səviyyələrə düşməsinə səbəb olacaq.
Bankın hesabatında qlobal əmtəə qiymətlərinin 2024-cü ildən 2026-cı ilə qədər təxminən 10 faiz azalacağı təxmin edilir.
Hesabatda proqnozlaşdırılan enişlərə neft qiymətlərinin səbəb olduğu vurğulanıb və təbii qaz qiymətlərindəki artımların, metallar və kənd təsərrüfatı xammalı üzrə stabil proqnozun bu enişləri məhdudlaşdırdığı bildirilib.
Hesabatda gələn il qlobal neft təklifinin tələbi orta hesabla gündəlik 1,2 milyon barel üstələyəcəyi, bunun əvvəllər, 2020-ci ildəki epidemiya dövründə və neftin çökməsi zamanı cəmi iki dəfə yaşanan bolluq nəticəsində olduğu xatırladılıb.
Dünya Bankının hesabatında Brent tipli xam neftin qiyməti 2024-cü ildə orta hesabla 80 dollar/barel olacağı, 2025-ci ildə 73, 2026-cı ildə isə 72 dollara enəcəyi proqnozlaşdırılır.
Ərzaq və enerji qiymətlərində azalma gözləntiləri
Hesabatda qlobal ərzaq qiymətlərinin bu il 8,5 faiz, 2025-ci ildə isə 4 faiz ucuzlaşdıqdan sonra stabilləşməsinin gözlənildiyi və ərzaq qiymətlərinin 2015-2019-cu illər arasında orta səviyyədən təxminən 25 faiz yuxarı qalacağı bildirilib.
Hesabatda enerji qiymətlərinin bu il yüzdə 5,8, gələn il yüzdə 6,2, 2026-cı ildə isə 2,1 faiz azalacağına diqqət çəkilərək, ərzaq və enerji qiymətlərindəki azalmanın mərkəzi bankların inflyasiyaya nəzarətini asanlaşdıracağı ifadə edilib.
Bankın hesabatında vurğulanıb ki, silahlı münaqişələrin artması enerji təchizatını pozaraq, ərzaq və enerji qiymətlərini artıraraq bu səyləri çətinləşdirə bilər.
Hesabatda Yaxın Şərqdə qarşıdurmaların artması ehtimalının yaxın perspektivdə enerji qiymətləri üçün əhəmiyyətli yüksəliş riski yaratdığı qeyd edilib və bunun digər əmtəələr üçün potensial zərbə nəticələri ola biləcəyi bildirilib.
Bu il qızılın orta qiymətinin rekord qıracağı gözlənilir
Hesabatda "təhlükəsiz sığınacaq" axtaran investorların məşhur seçimi olan qızılın orta qiymətinin bu il rekord qıraraq 2023-cü ildə orta qiymətdən 21 faiz yuxarı qalxmasının gözlənildiyi ifadə edildi.
Hesabatda aktivlər arasında xüsusi mövqeyə malik olan qızılın qiymətinin münaqişələr də daxil olmaqla, geosiyasi və siyasi qeyri-müəyyənlik dövrlərində tez-tez bahalaşdığı və qızıl qiymətlərinin 5 il əvvəlki orta hesabla 80 faiz yüksək qalacağı gözlənilir.
Hesabatda qeyd olunub ki, sənaye metalı qiymətlərinin 2025-2026-cı illərdə sabit kurs izləyəcəyi gözlənilir, çünki Çinin daşınmaz əmlak sektorundakı zəiflik sərt tədarük şərtləri və enerji keçidi nəticəsində bəzi metallara artan tələblə balanslaşdırılır, lakin gözlənilməz artım Çin metal bazarlarında dalğalanmalara səbəb ola bilər.
