İşçilərin "gəlir tortu"nda payı son 20 ildə əhəmiyyətli dərəcədə azalıb
Beynəlxalq Əmək Təşkilatı (BƏT) bildirib ki, 2019-2022-ci illər arasında qlobal əmək gəliri payının 0,6 bal azalması bərabərsizliyi artırır və Birləşmiş Millətlər Təşkilatının (BMT) davamlı inkişaf məqsədlərinə doğru irəliləyişi çətinləşdirir.
"2024 Dünya Məşğulluq və Sosial Görünüş" hesabatına görə, uzun müddətdir davam edən eniş tendensiyası işçilərin qlobal "gəlir tortu"nda payının son 20 ildə əhəmiyyətli dərəcədə azaldıb.
Hesabatda qlobal əmək gəlirlərinin payının 2004-cü ildən bu yana 1,6 bənd azaldığı və bu azalmanın bal baxımından aşağı görünməsinə baxmayaraq, bu il əmək gəlirlərində illik 2,4 trilyon dollarlıq kəsirə uyğun gəldiyi ifadə edilib.
Hesabatda Covid-19 epidemiyasının qlobal işçi qüvvəsinin gəlir payının əhəmiyyətli dərəcədə azalmasına səbəb olduğu və qlobal böhranların mövcud bərabərsizlikləri daha da pisləşdirdiyi vurğulanıb.
"Covid-19 pandemiyası, xüsusən də kapital gəlirlərinin ən zənginlər arasında artan konsentrasiyası səbəbindən mövcud bərabərsizlikləri artırdı və ölkələr daxilində və arasında bərabərsizliyin azaldılmasına yönəlmiş 10 Dayanıqlı İnkişaf Məqsədlərinə (SDGs) nail olmaq səylərini sarsıtdı".
İşçilər gəlirin yarısını alırlar
Hesabatda işçilərin hal-hazırda qlobal gəlirin yalnız 52,3 faizini aldığı, kapital gəlirinin isə qlobal gəlirin qalan hissəsini təşkil etdiyi və texnoloji tərəqqinin əmək gəlirlərinin payının azalmasında təsirli olduğu qeyd edilib.
Hesabatda, son aylarda süni intellektin sürətlənməsinin bərabərsizliyin daha da dərinləşməsi riski daşıdığı ifadə edilərək, “Tarixi nümunələr davam edərsə, geniş bir miqyasda müvafiq sahələrdə daha güclü bir siyasət reaksiyası olmasa, məhsuldarlıq sahəsində son inkişaflar Süni intellekt əmək gəlir payı üzərində daha da aşağı istiqamətli təzyiq yaradacaq", - xəbərdarlığı edilib.
Hesabatda gənclərin məşğulluq, təhsil və təlimlərdə iştirak etməməsi ilə bağlı davam edən problemə də diqqət çəkilərək, bu gənclərin nisbətinin 2015-ci ildəki 21,3 faizdən 2024-cü ildə 20,4 faizə endiyi bildirilib.
BƏT-in Baş Direktorunun müavini Celeste Drake mövzu ilə bağlı qiymətləndirməsində ölkələrin əmək gəlirlərinin payının azalması riskinə qarşı tədbir görməli olduqlarını ifadə edərək, “İnklüziv artımı təmin etmək və hamı üçün davamlı inkişaf yolunu qurmaq üçün birləşmək azadlığı, kollektiv sövdələşmə və effektiv əmək idarəçiliyi vacibdir. Bizim iqtisadi faydaların ədalətli bölüşdürülməsini təşviq edən siyasətlərə ehtiyacımız var", - deyib.
