Depozit portfelinin böyük olması ucuz kreditləşməyə imkan verirmi? - "KAPİTAL BANK"IN TƏHLİLİ

2024-cü ilin birinci rübü üzrə bankların nəticələri açıqlanır və hazırda əldə etdiyi gəlirin həcminə görə ikinciliyi Kapital Bank qazanıb.  

Ən böyük gəlir kreditlərdən formalaşıb

Bank 71 milyon 393 min manat mənfəət açıqlayıb.  Mənfəətin ən böyük hissəsi - 191 milyon 229 min manat faiz gəlirlərindən formalaşıb. Bu pulun 154 milyon 597 min manatı verilmiş kreditlər üzrə faizlərdən toplanıb. Qeyri-faiz gəlirləri 132 milyon 270 min manat təşkil edib.

Bankın xərclərində depozitlər üzrə ödəmələrdə diqqətçəkən artım var və bu depozit portfelinin artımı ilə bağlıdır. Banklardan və digər maliyyə təşkilatlarından cəlb olunan depozitlər üzrə xalis artım 84,379 min manat olduğu halda, müştərin depozitləri və cari hesablarında xalis artım 475,548 min manata yüksəlib. Rəqəmlə ifadə etsək, ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə bu fərq 11 milyon manat artaraq 27 milyon 522 min manatdır.

Başlıca olaraq əmək haqqı xərclərinin üstünlük təşkil etdiyi qeyri-faiz xərcləri isə 85 milyon 243 min manatdır. Beləliklə, gəlirlər və xərcləri ümumiləşdirsək, Bankın 113 milyon 852 min manat əməliyyat mənfəəti meydana çıxıb. Bunun 22 milyon 782 min manatı mümkün zərərlər üçün ehtiyatlara ayrılıb və büdcəyə 19 milyon 677 min manat mənfəət vergisi ödənilib.

Bəs, nəticələr belə formalaşmasında bankın hansı aktivləri başlıca rol oynayıb?

Qeyd edək ki, Kapital Bankın aktivləri 8 milyard 766 milyon 814 min manatdır. Ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə aktivlər 1 milyard manatdan çox və ya 11,8 artıb. Ötən 3 ayda isə aktivlərin böyüməsi 1,2% təşkil edib. Aktivlərin tərkibində nəzərə çarpan artım aktiv kreditləşmədədir. Bank 4 milyard 397 milyon 93 min manat kredit portfelinə malikdir. İstehlak kreditləri 2 milyard 421 milyon 551 min manatdır və illik artım 588 milyon manat, biznes kreditlərində isə artım 444 milyon manat olmaqla 1 milyard 391 milyon 636 min manat təşkil edib. Əmlak kreditlərinin illik böyümə tempi nisbətən aşağı olub və portfel cəmi 583 milyon 907 min manatdır.

Aktivlərdə azalmalara gəlincə, nağd vəsaitlərdə azalma 1 milyard manatdan yuxarıdır, ticarət qiymətli kağızları isə 830 milyon manat azalıb.

Depozitlərin strukturu ucuz kreditləşməyə imkan verirmi?

KapitalBankın öhdəliklərinin strukturuna bir qədər əhatəli nəzər salacağıq. Çünki Azərbaycanın ən böyük bankının borc strukturu, xüsusən də depozit portfelinin seqmentləri bütün bank sektoru üçün önəmli olan müddətli depozitlərin həcminin çox az yer tutmasına real nümunədir. Beləliklə, cəmi öhdəliklər 7 milyard 787 milyon 179 min manatdır. Bunun 6 milyard 673 milyon 562 min manatını sırf depozitlər portfeli tutur. Yəni, 85,6%-ni!

İlk baxışda depozitlər portfelinin nə qədər yüksək olmasının bu banka kreditləşmə üçün geniş imkanlar açdığını deyə bilərik. Amma banklar müddətli depozitlər üzrə kredit siyasətini qurduqda daha risksiz olur. İndi gəlin baxaq, ümumi depozit portfelinin 4 milyard 975 milyon 40 min manatı tələbli pullardır. Yəni istənilən vaxt geri götürülə bilər. Depozitlərin cəmi 8 milyon manatı müddətlidir, bu isə 4 milyardı keçmiş kredit portfelinin qarşısında çox cılız rəqəmdir. Məhz bu amil kredit faizlərini bahalaşdıran amillərdən biridir. Ona görə də ani likvidlik “qəpi” mənfi zonadadır. Amma bu göstərici bankın fəaliyyətinə ciddi mane ola bilməz, çünki 1-7 günlük “qəp” artıq 402 milyonu əks etdirir.

Bölüşdürülməmiş gəlirlərdə rekord

Qeyd edək ki, bu ilin aprel ayının 1-nə Bankın 660 milyon manatdan yuxarı bölüşdürülməmiş kapitalı var. Bankın nizamnamə kapitalı 60 milyon manat, məcmu kapitalı 977 milyon 89 min manatdır. Məcmu kapitalın adekvatlıq əmsalı minimum norma olan 12%-dən bir qədər yüksək - 13.64% təşkil edib.