Rusiya neftinə tavan qiymətinin 30 dollara salınması gözlənilir. Qərbin sanskiyaları niyə effektiv deyil?
G7 və Avropa İttifaqı (Aİ) üzvləri də daxil olmaqla bəzi Qərb ölkələrinin sanksiyaları və qiymət tavanlarının Rusiyanın neft ixracına təsiri ilə bağlı araşdırmasını dərc edib.
ENA.az xəbər verir ki, hesabata görə Rusiya xam neftinin barrelinin tavan qiymətinin 60 dollar olması və idxal qadağasının 5 dekabr 2022-ci ildə qüvvəyə mindiyi xatırladan araşdırmada, neft sanksiyalarının Kremlin müharibədəki əzmini azaltmadığı ifadə edilib.
Araşdırmada, Qərb ölkələrinin qiymət tavanları və məhdudlaşdırıcı tədbirlərinin "Rusiyanın neft ixrac gəlirlərini 34 milyard avro azaltdığı", AB-nin neft idxalına qadağası və G7-nin tavan qiymətinin isə ölkənin neftdən əldə etdiyi gəliri 14 faiz azaltdığı bildirilib.
Sözügedən təsirin gözləntilərin altında olduğu, sanksiyaların ilin ilk yarısında Rusiyanın neft ixracı gəlirlərinə ciddi təsir göstərdiyi, lakin tavan qiymətin tətbiq edilməməsi, gücləndirilməməsi və daim nəzarətdə saxlanmamasının ilin ikinci yarısında Rusiyanın bu təsirdən qurtulmasına imkan verdiyi bildirilib.
"Sanksiyaların effektivliyi neftin tavan qiymət siyasətinin adekvat şəkildə izlənilməməsi və həyata keçirilməməsi səbəbindən azalıb. Bu, Rusiyaya neftini müəyyən edilmiş tavan qiymət səviyyəsindən yuxarı satmağa imkan verib", - araşdırmada deyilir.
Tədqiqatda rafine edilmiş neft məhsulları baxımından hüquqi boşluqların olduğu ifadə edilərək, Rusiya xam neftindən hazırlanan neft məhsullarının qanuni sanksiyalar tətbiq edən ölkələrə daxil ola biləcəyinə diqqət çəkilib.
Araşdırmada neftin tavan qiymətinin aşağı salınması ilə Rusiyanın ixrac gəlirlərinin daha da azalda biləcəyi, bir barel üçün tavan qiymətinin 30 dollar olmasının Rusiyanın gəlirlərini əhəmiyyətli dərəcədə azaldacağı və sanksiyaların pozulmasına görə cəzaların sərtləşdirilə biləcəyi vurğulanıb.
Rusiya məhsulları üçün tavan qiymətləri
Aİ ölkələrinin Rusiyadan dəniz yolu ilə nəql etdiyi neftin idxalına qadağa və 60 dollar/barel tavan qiymət qərarları dekabrın 5-dən qüvvəyə minib.
Bu çərçivədə Rusiya nefti üçüncü ölkələrə müəyyən edilmiş qiymətdən yüksək səviyyədə satılarsa, G7 və Aİ ölkələrindəki şirkətlər bu neftin daşınması, sığortası və brokerliyi kimi müxtəlif xidmətlər göstərə bilməz. Bu xidmətləri göstərmək üçün Rusiya nefti tavan qiymətindən aşağı satılmalıdır.
Aİ-nin Rusiyadan dəniz yolu ilə daşınan dizel və maye yanacaq (yanacaq) kimi müxtəlif emal olunmuş neft məhsullarına idxal qadağası və bu məhsullar üçün tavan qiymət tətbiqi fevralın 5-dən başlayıb.
Hazırda Aİ ölkələri arasında müzakirə edilən 12-ci sanksiya paketində neftin tavan qiymətinin sərtləşdirilməsini ehtiva edən elementlərin də yer alacağı gözlənilir.
