Layiqincə qiymətləndirilməmiş - 10 MÖHTƏŞƏM İDEYA
“Bu telefonun həddindən çox çatışmazlığı var və ünsiyyət vasitəsi kimi nəzərdə tutula bilməz. Bu ixtiranın bizim üçün heç bir dəyəri yoxdur”, – 1876-cı ildə Western Union tərəfindən göndərilən mesaj.
“Minik maşınlarının at arabasına təsir edəcəyini düşünmürəm”, – 1903-cu il, Böyük Britaniya Parlamentinin üzvü Skott-Montegyu.
“Simsiz musiqi mücrüsünün kommersiya dəyəri yoxdur. Heç kimə ünvanlanmayan mesajın pulunu kim ödəyəcək?”, – David Sarnov & Partners 1920-ci illərdə radioya investisiya qoymaq təklifini rədd edir.
“Lənət olsun! Aktyorların söhbətlərini kim dinləmək istəyir ki?”, – Harry Uorner 1927-ci ildə səsli film çəkmək təklifini rədd edir.
“Bu, cəfəngiyatdır. Malın heç bir dəyəri yoxdur”, – Bayer Farmakologiya İnstitutunun rəhbəri Henrix Hoffman, Feliks Hoffmanın ixtirasını rədd edir (aspirin). O vaxt Bayer ən yaxşı məhsullarından birini – diasetilmorfin ağrıkəsicisinin təbliği ilə məşğul idi. Bu dırmanın köməyi ilə zavod işçiləri özlərini ilham ilə dolu hiss edirdi və bu səbəbdən şirkət onun adını “heroin” qoydu. Bir çox üstünlüklərinə baxmayaraq, heroin qəbul etmiş insanlar “maraqlı” əks təsirlərlə üzləşirdilər. Ağrıkəsicinin satışdan çıxarmaq qərarı da məhz bununla əlaqədar olmuşdur, nəticədə aspirin Bayer-in əsas ağrıkəsici dərmanına çevrildi.
“Lənətə gəlsin! Sənədləri kağız üzərində kopyalamaq kimə lazımdır ki???!!!”, – 1940-cı ildə XEROX maşının ixtiraçısı olan Chester Karlsonun aldığı rədd məktubu. Qeyd edək ki, onun “faydasız” ideyası 20 şirkət tərəfindən rədd edilmişdir. Bu gün Rank Xerox Corporation şirkətinin illik gəliri 1 milyard dollardan çoxdur.
“Konsepsiya maraqlıdır və kifayət qədər yaxşı işlənib hazırlanmışdır, lakin “S” dan daha çox pul qazanmaq üçün o gerçəkləşməlidir”, – Yel Universitetinin professoru Fred Smitin gecə saatlarında çatdırılma xidmətini yaratmaq təklifinə verdiyi cavab.
“Heç kim evində kompüterin olmasına ehtiyac duymur, bunun üçün səbəb yoxdur”, – 19977-ci il, Digital Equipment şirkətinin prezidenti və sədri olan Ken Olsen.
“Biz Atari şirkətinə gəldik və dedik: Hey, bizdə möhtəşəm bir şey var, hansı ki sizin komponentlərdən işlənib hazırlanıb. Bizi maliyyələşdirmək istəmirsiniz? Və ya biz onu sizə verə bilərik. Bizə əmək haqqı verin və biz sizin şirkətdə çalışacağıq”. Və onlar dedilər: “Yox”. Onda biz Hewlett-Packard şirkətinə yollandıq, və onlar dedilər: “Hey, siz bizə lazım deyilsiniz. Siz heç kolleci belə bitirməmisiniz”, – Stiv Jobs Atari və HP şirkətinin fərdi kompüterə marağını cəlb etməyə çalışır.
Şirkətinizin rəhbərliyi və ya müştəriləriniz sizdən yenilikçi olmağınızı tələb etsələr də, onların hələ də konservativ olduqlarını unutmayın. İş yoldaşınıza, səhmdara və ya vençur kapitalistə ideyanızı maliyyələşdirməyi təklif etdikdə, bilin: sizin yeni konsepsiyanıza qiymət verən insanlar yeni məhsul, biznes modeli və ya yeni texnologiya haqqında çox az şey bilə bilər. Çalışın fikriniz onlar üçün başadüşülən olsun.
İnvestorların əsas sualı budur: “Niyə biz bu məhsulu/xidməti maliyyələşdirməliyik?”
San-Diyego Universitetindən Jennifer Muller, İllinoys Universitetindən Urbane-Şampeyne və Liderlik Mərkəzindən Jennifer Dil, onlarla yeni ideyanı nəzərdən keçirən şirkəti araşdırdılar. Tədqiqatçılar menecerlərdən, rəhbərlərdən, ideya müəlliflərindən və digər maraqlı olan şəxslərdən bu və ya digər fikri yaradıcılıq, məqsədyönlük və səmərəlilik baxımından qiymətləndirmələrini istədilər. Daha sonra eyni suallara müştərilər cavab verdilər.
Məlum oldu ki, müştərilər daha çox kreativ, şirkətin işçiləri gəlirli ideyalara üstünlük verirlər. Rəhbərlər nəticə görmək istəyirlər, lakin nəzərə almaq lazımdır ki, bəzən bu və ya digər ideyanın səmərəliyini əvvəlcədən proqnozlaşdırmaq mümkün olmur.
Sizin əsas məqsədiniz investorları inandırmaqdır. İnnovasiya nə qədər radikal olsa, onun faydasını izah etmək bir o qədər çətin olacaq. Müzakirə zamanı ideyanız ən az beş nöqteyi-nəzərindən qiymətləndiriləcək:
- Müştəri: onlar bunu alacaqlarmı?
- Texnologiya: bunu kimlərlə əməkdaşlıq edib istehsal edə bilərik?
- Biznes-model: bu ideya özünü doğruldacaqmı?
- Risk: hansı risklər var? İdeya uğursuzluğa düçar olsa, nə edəcəyik? Bəs uğurla nəticələnsə, onda necə?
- Aktuallıq: niyə bunu etməliyik? Strateji perspektiv nədir?
İdeyanızı təsəvvürünüzə gətirin və bu suallara cavab verin. Müasir dövrdə biznes qurmaq üçün sadəcə təklif irəli sürmək kifayət etmir, konkret nəticələr tələb olunur.
