Qlobal istiləşmənin ərzaq inflyasiyasına təsiri
Avropa Mərkəzi Bankı (ECB) və Potsdam İqlim Təsiri Araşdırma İnstitutunun iqlim dəyişikliyinin makroiqtisadi təsirlərindəki sürətli dəyişikliyi araşdıran araşdırması qlobal istiləşmə ilə inflyasiya arasındakı əlaqəni ortaya çıxarıb.
Araşdırmanın nəticələrini dəyərləndirən Potsdam İqlim Təsirləri Araşdırma İnstitutunun tədqiqatçısı Maksimilian Kotz, qlobal istiləşmənin inflyasiyaya təsirlərinin keçən il Avropada baş verən istilərdən sonra iqtisadçıların diqqətini daha çox çəkməyə başladığını bildirib.
Avropada 2022-ci ildə baş verən həddindən artıq istiləşmə və quraqlıq səbəbiylə kənd təsərrüfatı istehsalında azalma olduğunu və bunun da ərzaq qiymətlərini artırdığını ifadə edən Kotz:
"Biz son 30 ildə 121 müxtəlif ölkədə iqlim və inflyasiyadakı dəyişiklikləri araşdırdıq və müəyyən etdik ki, iqlim dəyişikliyinin artan təsirləri də inflyasiyanı və xüsusilə ərzaq inflyasiyasını artırıb. Məsələn, keçən il Avropada baş verən həddindən artıq istiləşmə ərzaq inflyasiyasının artımına 0,7 faiz bəndi təsir edib. Əlbəttə ki, ərzaq inflyasiyasının hamısı iqlim dəyişikliyi ilə bağlı deyildi. Epidemiya və Ukraynadakı müharibə kimi amillər inflyasiyanın artmasına səbəb olsa da, qlobal istiləşmə gücləndikcə inflyasiyaya təsir göstərir”.
Qlobal istiləşmənin 2035-ci ilə qədər inflyasiyaya necə təsir edəcəyi ilə bağlı Kotz, "İqlim dəyişikliyinin getdikcə daha da pisləşdiyini görürük. Qlobal istiləşmənin güclənməsinin 2035-ci ilə qədər dünyada ərzaq inflyasiyasını artıracağını proqnozlaşdırırıq. Qlobal istiləşmə 1 ilə 1 faiz arasında artacaq. Bu nisbətlər yüksək görünməsə də, iqlim dəyişikliyinin qida inflyasiyasına təsiri qalıcı olur", - deyib.
İqlim dəyişikliyinin təzyiqi altında iş imkanları
Qlobal istiləşmənin inflyasiya ilə yanaşı, məşğulluq və artım templərinə də təsir edəcəyini deyən Kotz, iqlim dəyişikliyi səbəbiylə makroiqtisadi artım templərinin və istehsalın tədricən azalacağına dair güclü təsirlərin olduğunu bildirib.
Elm adamlarının iqlim dəyişikliyinin makroiqtisadiyyat və işçi qüvvəsi üzərindəki təsirlərini araşdırdıqlarını ifadə edən Kotz, "İqlim dəyişikliyinə görə gələcəkdə daha az iş imkanları olacaq", - deyib.
Yaxın 5 ildə temperatur artımı 1,5 dərəcə həddini keçə bilər
Ümumdünya Meteorologiya Təşkilatının (WMO) məlumatına görə, qlobal temperatur artımı 2022-ci ildə sənayedən əvvəlki dövrlə müqayisədə 1,15 dərəcə Selsiyə çatıb.
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının (BMT) temperatur artımında yaşana bilən son hədd olaraq təyin etdiyi 1,5 dərəcəni keçmə ehtimalı son illərdə sürətlənib. Ümumdünya Ticarət Təşkilatının məlumatına görə, 2023-2027-ci illər arasında temperatur artımı 1850-1900-cü illərlə müqayisədə 1,1-1,8 dərəcə yüksək olacaq.
Növbəti 5 ildən ən azı birinin dünyanın ən isti ili, bütövlükdə isə 2023-2027-ci illərin ən isti il olma ehtimalı 98 faiz olduğu halda, bu illər arasında 1,5 dərəcə həddini keçmə ehtimalı 66 faiz hesablanır.
