Dünyada orta təbəqə son 30 ildə ilk dəfədir azalıb

Dünyada 1990-cı illərdən bəri ilk dəfədir ki, orta təbəqə azalıb.

Bu barədə “Pew Research Center” tədqiqat mərkəzinin analitikləri məlumat verib.

Onların sözlərinə görə, orta təbəqənin meydana gəlməsi son bir neçə onillikdə ən əhəmiyyətli iqtisadi tendensiyalardan biri olub. Transmilli korporasiyalar bu istehlakçı qrupunun artmağa davam edəcəyini gözləyir. Bu cür proqnozlar onların həm biznes-planlarının, həm də peşəkar investorların strategiyalarında mərkəzi yer tutur.

Pandemiya bu tendensiyanı geriyə sürükləyib. 2020-ci ildə qlobal orta təbəqə 30 ildə ilk dəfə azalıb – bu kateqoriyaya daxil olan insanların sayı 54 milyona düşüb. Mütəxəssislər ən çox Cənub-Şərqi Asiya və Sakit okean ölkələrinin zərər çəkdiyini qeyd edirlər.

Yüksək və orta gəlirli insanları nəzərə alsaq, dünya miqyasında 152 milyon nəfər sosial-iqtisadi pilləkəndən aşağı enib. Müvafiq olaraq, dünyada yoxsulların sayı il ərzində 131 milyon, azgəlirli insanları sayı isə 21 milyon artıb. Yoxsulluq artımının böyük hissəsi Cənubi Asiyada (xüsusilə Hindistan) və Saharanın cənubunda baş verib.

Dünya Bankının metoduna görə, gündə 2 dollar və ya daha az pulla yaşayan insanlar yoxsul adlandırılır. Digər təbəqələr üçün sıralama aşağıdakı kimidir: azgəlirli – 2.01 dollardan 10 dollara qədər, orta təbəqə – 10.01 dollardan 20 dollara qədər, ortadan bir az yüksək – 20.01 dollardan 50 dollara qədər, yüksək – 50 dollardan çox. Bununla birlikdə, 2020-ci ildə ABŞ-da günlük xərci 15.9 dollar olan dörd nəfərlik ailə artıq yoxsul hesab edilməyə başlayıb. Bu, digər inkişaf etmiş ölkələr üçün də xarakterikdir.

Qeyd edək ki, pandemiyadan əvvəl 2020-ci ildə qlobal orta təbəqənin 1.38 milyard nəfərə çatacağı proqnozlaşdırılmışdır. Hal-hazırda orta təbəqəyə mənsub insanların nisbətinin gözlənilən 17.8% əvəzinə 17.1% oldu təxmin edilir. Yoxsulların sayı artaraq 803 milyon nəfərə çatıb.

Gəlirlərin azalması Hindistan, Braziliya, Cənubi Afrika və Tailand kimi inkişaf etməkdə olan ölkələrdə insanları vərdişlərini dəyişdirməyə məcbur edib. Məsələn, Hindistanda 2020-ci ildə orta təbəqə 32 milyon nəfər azalıb. Bu, qlobal tənəzzülün 60%-ni təşkil edir. Xüsusilə ölkənin dördüncü ən böyük sənaye avtomobil istehsalı sektorunda azalma baş verib. Belə ki, 2020-ci ilin fevralından 2021-ci ilin fevralına qədər Hindistanda avtomobil satışı 18%-dən çox azalıb.

Mal ətindən hazırlanmış yeməkləri ilə məşhur olan Braziliyada orta təbəqə yemək vərdişlərini dəyişdirir. Aparıcı mal əti ixracatçısının sakinləri 2020-ci ildə adambaşına düşən istehlakı 5% azaldıb (29.3 kq-a qədər). Bu, 1996-cı ildən bəri ən aşağı səviyyədir.