Pandemiyadan sonra turizmdə rekordlar: Hansı ölkələr seçilir?
Pandemiyadan sonra bərpa prosesində olan qlobal turizm sənayesi ilin sonuna qədər tam bərpa olunmaq məqsədi ilə irəliləyir. Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Ümumdünya Turizm Təşkilatı Barometrinə görə, 2024-cü ilin ilk doqquz ayında təxminən 1,1 milyard beynəlxalq səyahət qeydə alınıb. Sektor pandemiyadan əvvəlki səviyyələrin 98 faizinə çatıb. İqtisadi, geosiyasi və iqlim problemlərinə baxmayaraq, sektorun tarixinin ən böyük böhranından qurtuluşunu başa çatdıracağı gözlənilir.
Dünya Turizm Barometri, qlobal turizmin, COVID-19 pandemiyasının sənayeni dayandırmasından dörd il sonra nəzərəçarpacaq dərəcədə bərpa olunduğunu ortaya qoyur. 2024-cü ilin yanvar-sentyabr aylarında əksər regionlar 2019-cu ildə səyahət rəqəmlərini üstələyə bilib. Hesabata görə, bir çox istiqamətlərdə 2019-cu illə müqayisədə beynəlxalq turizm gəlirləri baxımından ikirəqəmli artım qeydə alıb.
BMT Turizm Təşkilatının baş katibi Zurab Pololikaşvili deyib: “Turizm gəlirlərinin güclü artması qlobal iqtisadiyyatlar üçün əla xəbərdir. "Ziyarətçilərin xərclərinin səyahət sayından daha sürətli artması faktı milyonlarla iş və kiçik biznesə birbaşa təsir edir və iqtisadiyyatların tədiyyə balansına və vergi gəlirlərinə əhəmiyyətli dərəcədə töhfə verir" dedi.
Regionlar üzrə turizm göstəriciləri
Beynəlxalq turistlərin sayı 2024-cü ilin ilk doqquz ayında Avropa və Asiya-Sakit Okean regionunda güclü tələbat, eləcə də artan hava əlaqəsi və viza rejiminin sadələşdirilməsi nəticəsində əhəmiyyətli dərəcədə artıb. Yaxın Şərq bu dövrdə 2019-cu ilə nisbətən 29 faiz artımla rekord qırsa da, Avropa 1 faiz, Afrika isə 6 faiz artımla pandemiyadan əvvəlki səviyyələri keçib. Amerika, pandemiyadan əvvəlki dövrlərə yaxınlaşaraq gələnlərin 97 faizini bərpa etdi.
Asiya-Sakit okean regionu 2023-cü ildə 66 faiz bərpa olunduqdan sonra 2019-cu il səviyyəsinin 85 faizinə çatıb. Bölgə beynəlxalq səyahətlərə yenidən açıldıqdan sonra tədricən bərpa olunur. 2024-cü ilin üçüncü rübündə qlobal turistlərin sayı pandemiyadan əvvəlki səviyyələrin 99 faizinə çatıb. 111 istiqamətdən 60-ı 2019-cu ilin səyahət rəqəmlərini keçə bilib. Qətər, Albaniya və Səudiyyə Ərəbistanı kimi ölkələr səyahət sayını xeyli artırıb.
Turizm gəlirlərində qeyri-adi artım
Beynəlxalq turizm gəlirlərində də güclü artım müşahidə olunub. 43 ölkədən 35-də 2024-cü ilin ilk doqquz ayında 2019-cu illə müqayisədə ikirəqəmli artım qeydə alınıb. Serbiya, Pakistan, Yaponiya və Portuqaliya kimi ölkələr gəlirlərin inflyasiyadan yuxarı artdığını bildiriblər. Gəlirlərdə ikirəqəmli artım qeydə alınan ölkələr arasında Yaponiya, Türkiyə və Fransa da olub.
Əsas mənbə bazarları olan Almaniya, ABŞ və Fransa kimi ölkələrdə beynəlxalq turizm xərcləri güclü şəkildə artmışdır. Hindistan 2024-cü ilin iyun ayına qədər 81 faiz artımla diqqət çəkən başqa bir bazar idi.
Sənaye üçün problemlər
Güclü bərpasına baxmayaraq, qlobal turizm iqtisadi, geosiyasi və iqlim problemləri ilə üzləşməkdə davam edir. Yüksək nəqliyyat və yaşayış qiymətləri, dəyişkən neft qiymətləri, böyük münaqişələr və ekstremal hava hadisələri sektorun fəaliyyətini məhdudlaşdıran əsas amillərdəndir.